ભારતીય રિઝર્વ બેન્કે દ્વિ માસિક પોલીસી જાહેર કરી : લોન લેનારાના ઈએમઆઈ પર અસર નહીં થાય, નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૨ના ચોથા ક્વાર્ટરમાં હેડલાઇન ફુગાવો ટોચ પર રહેવા અંગેની ધારણા
નવી દિલ્હી, તા.૧૦
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (આરબીઆઈ) એ ગુરુવારે તેની દ્વિ-માસિક નીતિની જાહેરાત કરી. સેન્ટ્રલ બેંકે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી અને તેને ચાર ટકા પર યથાવત રાખ્યો છે. આ સાથે આરબીઆઈએ રિવર્સ રેપો રેટ પણ ૩.૩૫ ટકા પર જાળવી રાખ્યો છે. આ વર્ષના બજેટ પછી કેન્દ્રીય બેંકની પ્રથમ અને આ નાણાકીય વર્ષની છેલ્લી દ્વિમાસિક નાણાકીય નીતિ છે.
એમપીસીની બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો વિશે માહિતી આપતા આરબીઆઈગવર્નર શક્તિકાંત દાસેકહ્યું કે અમે આર્થિક પ્રવૃત્તિમાં વિક્ષેપ ઓછો કરવા માટે પગલાં લીધાં છે. સીપીઆઈફુગાવો વધુ રહ્યો પરંતુ તે અપેક્ષા મુજબ હતો. કોર ફુગાવો પણ ઊંચો રહ્યો છે અને નાણાકીય વર્ષ ૨૨ ના ચોથા ક્વાર્ટરમાં હેડલાઇન ફુગાવો ટોચ પર રહેવાની ધારણા છે. નાણાંકીય વર્ષ ૨૦૨૩ માટે ફુગાવાનો લક્ષ્યાંક ઘટાડીને ૪.૫ ટકા કરવામાં આવ્યો છે. આગામી નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં ફુગાવો ૪.૯%, બીજા ક્વાર્ટરમાં ૫%, ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં ૪% અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં ૪.૨% રહેવાની ધારણા છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૨-૨૩માં વાસ્તવિક જીડીપી વૃદ્ધિ ૭.૮ ટકા રહેવાની ધારણા છે. એવું માનવામાં આવતું હતું કે મોંઘવારી અંગે વધતી ચિંતાઓ વચ્ચે આરબીઆઈની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (એમપીસી) પોલિસી રેટ યથાવત રાખી શકે છે.સેન્ટ્રલ બેન્કની છ સભ્યોની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક મંગળવારથી શરૂ થઈ હતી અને આજે આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે બેઠકમાં લેવામાં આવેલા નિર્ણયોની જાણકારી આપી હતી. આ બેઠક ૭ થી ૯ ફેબ્રુઆરી દરમિયાન યોજાવાની હતી. પરંતુ સુપ્રસિદ્ધ ગાયિકા લતા મંગેશકરના નિધનને કારણે મહારાષ્ટ્ર સરકારે ૭ ફેબ્રુઆરીને જાહેર રજા જાહેર કરી હતી. આ પછી, આરબીઆઈએ બેઠકને એક દિવસ આગળ વધારી દીધી હતી. એનાલિસ્ટો અને ઉદ્યોગ નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈ પોલિસી દરોમાં ફેરફાર કરે તેવી શક્યતા નથી અને એપ્રિલમાં દરમાં વધારો કરી શકે છે. આ પહેલા પણ સેન્ટ્રલ બેંકે સતત નવ વખત પોલિસી રેટમાં ફેરફાર કર્યો ન હતો. હાલમાં રેપો રેટ ૪ ટકા અને રિવર્સ રેપો રેટ ૩.૩૫ ટકા છે. મધ્યસ્થ બેંકે છેલ્લે ૨૨ મે ૨૦૨૦ના રોજ વ્યાજ દરોમાં ફેરફાર કર્યો હતો. એવું માનવામાં આવતું હતું કે આરબીઆઈકોરોના મહામારી પહેલા બજારોમાં વધારવામાં આવેલી લિક્વિડિટીને પાછી લેવા માટે રિવર્સ રેપો રેટમાં વધારો કરી શકે છે. રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે કે જેના પર આરબીઆઈ વાણિજ્યિક બેંકોના ફાજલ નાણાં પોતાની પાસે જમા કરે છે. તેના બદલામાં આરબીઆઈ આ બેંકોને વ્યાજ ચૂકવે છે. તેને રિવર્સ રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ આરબીઆઈએ તેમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. હાલમાં આ દર ૩.૩૫ ટકા છે. એક નિષ્ણાતે જણાવ્યું હતું કે, બજેટમાં રાજકોષીય એકત્રીકરણને બદલે વૃદ્ધિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. સરકારની પ્રાથમિકતા શું છે તે સ્પષ્ટ છે. આને ટેકો આપવા માટે આરબીઆઈએ વ્યાજ દરો નીચા રાખવા પડશે અને નાણાકીય નીતિમાં નીતિગત દરો યથાવત રાખવા પડશે.
