કોરોનાની ત્રીજી લહેરના ભયની વચ્ચે બાળકોને લઈને સારા સમાચાર : વેક્સિનના બીજા-ત્રીજા તબક્કાના ક્લિનિકલ ટ્રાયલમાં ૫-૧૧ વર્ષના બાળકોમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો થયો હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું
વોશિંગ્ટન, તા.૨૦
કોરોના વાયરસ સામે રક્ષણ આપતી તમામ રસીઓ આવી ગઈ છે અને ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં રસીકરણ ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. જો કે, અત્યાર સુધી એક મોટી સમસ્યા બાળકોના સ્વાસ્થ્ય વિશે હતી અને હવે તેની ચિંતા પણ ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થતી જણાય છે. ફાઈઝર ઈન્ક અને બાયોએનટેક એસઈ એ સોમવારે જાહેરાત કરી કે તેમની કોવિડ -૧૯ રસીએ ૫ થી ૧૧ વર્ષના બાળકો પર મજબૂત અસર દર્શાવી છે. હવે કંપની ટૂંક સમયમાં અમેરિકા અને યુરોપ સહિત અન્ય સ્થળોએ તેનો ઉપયોગ કરવાની પરવાનગી માટે અરજી કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. કંપનીનું કહેવું છે કે રસીના બીજા-ત્રીજા તબક્કાના ક્લિનિકલ ટ્રાયલમાં, ૫-૧૧ વર્ષના બાળકોમાં રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી હતી, જે અગાઉ ૧૬-૨૫ વર્ષના લોકોના પ્રતિભાવ સાથે મેળ ખાતી હતી. કેટલીકવાર નાના બાળકોને માસ્ક અને સામાજિક અંતર વિશે સમજાવવું મુશ્કેલ બની જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, રસીની જરૂરિયાત વધે છે. ટ્રાયલમાં, રસીની સલામતી પ્રોફાઇલ પણ વૃદ્ધ લોકો જેવી જ હોવાનું જણાયું હતું. યુએસ આરોગ્ય અધિકારીઓનું કહેવું છે કે નિયમનકારો રસીની અસરકારકતા અને સલામતી અંગે ત્રણ સપ્તાહમાં નિર્ણય લઈ શકે છે. અગાઉ, ૧૨-૧૫ વર્ષની વયના ૨,૨૬૦ સ્વયંસેવકો પર હાથ ધરવામાં આવેલા પરીક્ષણોના ડેટામાં જાણવા મળ્યું હતું કે સંપૂર્ણ રસીકરણ પછી કોરોના ચેપનો કોઈ કેસ મળ્યો નથી. એટલે કે, રસી ૧૦૦% અસરકારક હોવાનું કહેવાય છે.કંપનીની વેક્સિન કોમિર્નાટીને યુ.એસ. સહિતના ઘણા દેશોમાં ૧૨ વર્ષની ઉંમર સુધીના ૨૨૬૮ બાળકોના ઉપયોગ માટે મંજૂર કરવામાં આવી છે. અગાઉ ૧૬ વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો દ્વારા તેનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, ૫-૧૧ વર્ષની વયના બાળકોને ટ્રાયલમાં ૧૦ માઇક્રોગ્રામ રસીના ૨ ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા.
હાલમાં, તેનું ટ્રાયલ ૨-૫ અને ૬ મહિનાથી બે વર્ષનાં બાળકો પર થવાનું છે. અત્યારે એવું કહી શકાય નહીં કે એક રસીની વ્યૂહરચના બીજી કરતાં વધુ સારી છે. સમય જતાં અમારી પાસે આવી સરખામણી કરવા માટે પૂરતો ડેટા હોઈ શકે છે. જૈવિક દ્રષ્ટિકોણથી, એમઆરએનએ આધારિત રસીઓ, જેમ કે ફાઇઝર અથવા મોર્ડેનાનો ફાયદો એ છે કે એમઆરએનએ વાઇરલ વેક્ટર નહીં, લિપોસોમ્સમાં સમાયેલ છે, અને એમઆરએનએ હોસ્ટ સેલમાં ટૂંકા જીવન અને ક્રિયા ધરાવે છે. લિપોસોમ્સ સાથે એમઆરએનએ યજમાન કોષમાં જશે. તે ન્યુક્લિયસને બદલે સાયટોપ્લાઝમમાં રિબોસોમ દ્વારા ઓળખવામાં આવશે. આ એક પ્રોટીન બનાવશે જે જીછઇજી-ર્ઝ્રફ-૨ ના સ્પાઇક પ્રોટીન જેવું જ છે. તે યજમાન કોષના પ્લાઝ્મા પટલમાં મોકલવામાં આવશે.
રોગપ્રતિકારક તંત્ર આ પ્રોટીન જોશે અને રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવ પેદા થશે. રોગપ્રતિકારક શક્તિ એક મેમરી બનાવશે જેથી સાર્સ-કોવી -૨ ચેપની ઘટનામાં પછીથી તેનો સામનો કરી શકાય. આ ક્રમ નિશ્ચિત છે અને એમઆરએનએ રસીની આનુવંશિક સામગ્રી લાંબા સમય સુધી યજમાન કોષમાં રહેવાની શક્યતા નથી. આ પ્રકારની રસીની એક સમસ્યા એ હોઈ શકે છે કે સંપૂર્ણ રક્ષણ માટે ઉચ્ચ ડોઝ લેવો પડે છે. સરકારી અધિકારીઓનું કહેવું છે કે તેને ટૂંક સમયમાં ભારતમાં મંજૂરી આપવામાં આવશે અને તે આગામી જુલાઈ સુધીમાં ભારત પહોંચવાની અપેક્ષા રાખી શકાય છે.
તેનાથી વિપરીત, એડેનોવાયરલ વેક્ટર રસીઓના કિસ્સામાં, તેમની ક્રિયા થવા માટે તેમને યજમાન કોષના ન્યુક્લિયસમાં પ્રવેશ કરવો પડે છે. આનુવંશિક સામગ્રી વેક્ટરના જીનોમમાં સમાયેલ છે જેમાંથી યજમાન કોષના ન્યુક્લિયસમાં એમઆરએનએ બને છે. આગળની પ્રક્રિયા એમઆરએનએ રસી જેવી જ છે. આમાં પણ વાયરસ જેવા સ્પાઇક પ્રોટીનની રચના કરવામાં આવશે, જેને રોગપ્રતિકારક તંત્ર ઓળખીને પ્રતિભાવ ઉત્પન્ન કરશે. જો બીજા એડેનોવાયરસ સાથે અગાઉનો ચેપ લાગ્યો હોય, તો પછી વાયરલ વેક્ટર સામે જ રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવ બનાવી શકાય છે, જેના કારણે રસી નિષ્ફળ થઈ શકે છે. આને ટાળવા માટે, ઓક્સફોર્ડ-એસ્ટ્રાઝેનેકાએ માનવ વેક્ટરને બદલે ચિમ્પાન્ઝી વેક્ટરનો ઉપયોગ કર્યો છે. કોવિડશિલ્ડની આડઅસરો અંગે ઘણા દેશોમાં ચિંતા છે, પરંતુ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે કોવિડ -૧૯ સામે તેની અસરથી તેના કારણે થતા કોઈપણ ભય કરતાં વધુ ફાયદો થાય છે.
