લોકસભા અને રાજ્યસભા અચોક્કસ મુદત સુધી સ્થગિત
નવીદિલ્હી,તા.૭
સંસદનું બજેટ સત્ર ૩૧ જાન્યુઆરીએ શરૂ થયું હતું અને કેન્દ્રીય બજેટની રજૂઆત પછી પ્રથમ તબક્કો ૧૧ ફેબ્રુઆરીએ સમાપ્ત થયો હતો. બજેટ સત્રનો બીજો તબક્કો ૧૪ માર્ચથી શરૂ થયો હતો. જે નિર્ધારિત સમયના એક દિવસ પહેલા જ લોકસભા અને રાજ્યસભા અચોક્કસ મુદત સુધી સ્થગિત કરવામાં આવી છે. આ સત્ર દરમિયાન લોકસભા અને રાજ્યસભાના બંને ગૃહોમાં વિક્ષેપ ઓછો જોવા મળ્યો હતો. બજેટ સત્રની શરૂઆત ૩૧ જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદના બંને ગૃહોની સંયુક્ત બેઠકને સંબોધન સાથે થઈ હતી. આ પછી, ૧ ફેબ્રુઆરીના રોજ નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કર્યું હતું. લોકસભાની આજના દિવસની કાર્યવાહી શરૂ થતાંની સાથે જ સ્પીકર ઓમ બિરલાએ સત્રની કાર્યવાહીનો સારાંશ આપતા સમાપનનો સંદર્ભ આપ્યો હતો. બાદમાં તેમણે ગૃહને અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરી દીધું હતું. તો, રાજ્યસભાની કાર્યવાહી પણ શરૂ થતાં જ ગૃહમાં હંગામો થયો હતો. દરમિયાન, અધ્યક્ષ એમ વેંકૈયા નાયડુ સત્ર દરમિયાન ગૃહમાં હાથ ધરાયેલા કામકાજ અંગેની નોંધ વાંચી શક્યા ન હતા. કારણ કે શિવસેના અને અન્ય વિપક્ષી સાંસદોએ હોબાળો મચાવ્યો હતો.શિવસેનાના સાંસદોએ એરક્રાફ્ટ કેરિયર આઇએનએસ વિક્રાંતને બચાવવા લોકો પાસેથી એકત્ર કરાયેલા ૧૦૦ કરોડ રૂપિયાની ઉચાપત કરવાના આરોપમાં ભાજપના કિરીટ સોમૈયા સામે નોંધાયેલી એફઆઇઆરનો મુદ્દો ઉઠાવવાની માંગ કરી હતી ટીએમસી નેતા ડેરેક ઓ’બ્રાયને જણાવ્યું હતું કે સમગ્ર સત્રમાં ભાવ વધારા અંગે કોઈ ચર્ચા થઈ નથી. કોંગ્રેસના સભ્યોએ શિવસેનાને ટેકો આપતાં કહ્યું હતું કે જો ભાવવધારાના મુદ્દાને ચર્ચા માટે મંજૂરી આપવામાં આવતી નથી, તો ઓછામાં ઓછા આ કથિત “કૌભાંડ” પર ચર્ચા થવી જોઈએ. નાયડુએ કહ્યું કે તેમણે આ મામલો ઉઠાવવાની પરવાનગી આપી છે અને સાંસદોને કાર્યવાહીમાં અવરોધ ન લાવવા જણાવ્યું છે. વિપક્ષી સાંસદોના અવિશ્વાસ સાથે, તેમણે કાર્યવાહી અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરી દીધી. કેન્દ્રીય બજેટની રજૂઆત પછી પ્રથમ તબક્કો ૧૧ ફેબ્રુઆરીએ સમાપ્ત થયો હતો. આ પછી સંસદના બંને ગૃહો બજેટના દસ્તાવેજોની તપાસ માટે કાર્યવાહી બંધ રાખવામાં આવી હતી. બજેટ સત્રનો બીજો તબક્કો ૧૪ માર્ચથી શરૂ થયો હતો. મૂળ સમયપત્રક મુજબ, સત્ર ૮ એપ્રિલે સમાપ્ત થવાનું હતું. લોકસભાને અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કર્યા બાદ ગૃહના સ્પીકર ઓમ બિરલાએ જણાવ્યું કે, આ સત્રમાં ૧૩ બિલ પાસ કરવામાં આવ્યા છે.
આ સત્રમાં તમામ સભ્યો મોડી રાત સુધી બેઠા હતા અને ગૃહની કાર્યવાહીમાં ભાગ લીધો હતો. કુલ ૧૩ બિલ પાસ થયા છે, પાંચ વિષયો પર ગ્રાન્ટની માંગણીઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. બજેટ અંગે પણ ચર્ચા કરવામાં આવી છે. અમે પ્રયાસ કરીએ છીએ કે ગૃહ સરળતાથી ચાલે કારણ કે તે દેશની સર્વોચ્ચ સંસ્થા છે. આપણે ગૃહની ગરિમા જાળવી રાખવી જોઈએ. ૨૦૨૩ની અંદર અમે દેશની તમામ વિધાનસભાની કાર્યવાહીને એક ટેબલ પર લાવીશું. અમારો પ્રયાસ છે કે તમને દર વર્ષની તમામ કાર્યવાહી મળે. લોકસભાના સ્પીકર ઓમ બિરલાએ કહ્યું, દરેકની ભાગીદારીથી આ સત્રમાં પ્રોડક્ટિવિટી ૧૨૯ ટકા રહી છે. ૮મા સત્ર સુધી પ્રોડક્ટિવિટી ૧૦૬ ટકા રહી છે.” અગાઉના અનુભવોની તુલનામાં, સત્ર બધાના સમર્થનથી સારું રહ્યું છે. બજેટ સત્રનો પ્રથમ તબક્કો ૧૧ ફેબ્રુઆરીએ સમાપ્ત થયો હતો. ત્યારબાદ સત્ર ૧૪ માર્ચે ફરી શરૂ થયું અને ગુરુવારે સમાપ્ત થયું, બજેટ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયાના એક દિવસ પહેલા અને દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (સુધારા) બિલ અને ક્રિમિનલ પ્રોસિજર બિલ જેવા મુખ્ય બિલ પસાર થયાના એક દિવસ પહેલા. રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ એમ વેંકૈયા નાયડુએ જણાવ્યું હતું કે, વિક્ષેપો અને સ્થગિતતાને કારણે રાજ્યસભા લગભગ સાડા નવ કલાક ગુમાવી હતી, પરંતુ નવ કલાક, ૧૬ મિનિટની વધારાની બેઠક ખોવાયેલા સમય માટે બને છે. તેમણે કહ્યું, બજેટ સત્ર દરમિયાન ગૃહની ઉત્પાદકતા ૯૯.૮ ટકા રહી છે. જો ગૃહે માત્ર ૧૦ મિનિટ વધુ કામ કર્યું હોત, તો ઉત્પાદકતા ૧૦૦ ટકા હોત. લોકસભાએ ફાઇનાન્સ બિલ, દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (સુધારા) બિલ, સામૂહિક વિનાશના શસ્ત્રો અને તેમની વિતરણ વ્યવસ્થા (સુધારા) બિલ સહિત ૧૨ બિલ પસાર કર્યા. રાજ્યસભાએ ૬ વિનિયોગ બિલ સહિત ૧૧ ખરડા પસાર કર્યા, જ્યારે નાણા બિલ પરત કરવામાં આવ્યા. જળવાયુ પરિવર્તન, યુક્રેનની સ્થિતિ અને ભારતમાં રમતગમતને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂરિયાત પર લોકસભામાં અલ્પજીવી ચર્ચા પણ થઈ હતી.
